ქართული კულტურულ-საგანმანათლებლო კერები საქართველოსა და უცხოეთში

წყაროსთავის ტაძარი მდებარეობს თურქეთში, ართვინის პროვინციაში, ართვინის რაიონში, ისტორიულ მხარე კლარჯეთში, სოფელ წყაროსთავთან (ქაროსთავ) (Karostav), მდინარე კარჩხალის ხეობაში. მონასტერი დაარსა ილარიონმა, რომელიც შემდგომ ,,კათალიკოს იქმნა მცხეთას". წერილობითი ცნობები მოწმობს, რომ სავანე სულიერი ცხოვრების მნიშვნელოვან ცენტრს წარმოადგენდა. XI საუკუნის განმავლობაში აქ მოღვაწეობდნენ...

      ბანა  იმიერ ტაოში, ოლთისის ვილაიეთში, ჭოროხის ხეობაში, მდ. ბანას (თურქულად ფანაკი) მარჯვენა ნაპირას, ოლთისიდან 55,11 კმ-ზე და არტაანიდან 131,93 კმ-ზე, სოფელ ფენეკის დასავლეთით 2 კმ-ზე მდებარეობს.     VII საუკუნის შუა წლებში აქ ააშენეს დიდი ტაძარი. „ქართველთა...

რომანწმინდა სავანის პირველი ქართველი მწიგნობარია გიორგი ათონელი,  რომელიც იქ 1031–39 წ. მოღვაწეობდა,  შემდეგ სხვა ქართველებიც ჩანან,  ისინი ეწეოდენ კულტურულ–აღმშენებლობით და მწიგნობრულ საქმიანობას.   შეგვიძლია მოვიხსენიოთ იოანე და დავით ჯიბისძენი,  1035 წ. ისინი შატბერდში ჩანან,  შემდეგ შავ მთაზე გადასულან,  იქ ეკლესიაც აუშენებიათ...

 ბერთის მონასტერი მდებარეობს ისტორიულ კლარჯეთში, ართვინის ვილაიეთში. მონასტერი დაარსდა VIII-IX საუკუნეებში, გრიგოლ ხანძთელის მოღვაწეობის დროს. აქ შემორჩენილი მონუმენტური ნაგებობის ნაშთი სავარაუდო სხდის, რომ ბერთაში სასწავლებელი არსებობდა. ცნობილია ბერთის ორი ოთხთავი. ერთი (X ს.) დაცულია აშშ-ში, ქ. ნიუტონში, მეორე (XII...

     იერუსალიმის სამხრეთ- აღმოსავლეთით მდებარე პალავრის სავანე. მისი დამაარსებელია IV საუკუნის გამოჩენილი საეკლესიო მოღვაწე მამა ხარიტონი. ხარიტონის ლავრა, ეგრეთ წოდებული    ძ ვ ე ლ ი   ლ ა ვ რ ა  ან, როგორც ბერძნები ეძახდნენ პალავრის ლავრა...

ანჩის მონასტერი კლარჯეთის უძველესი საეპისკოპოსო კათედრალი დ ამნიშვნელოვანი კულტურულ–საგანმანათლებლო კერა,  იქ კათედრალის დაარსებას VI–VII ს. ათარიღებენ. ანჩი აქტიურ როლ სასრულებდა კლარჯეთის ისტორიულ იმოვლენების მსვლელობაში,  მისი ძლიერება და ავგტორიტეტი ხელს უწყობდა კლარჯეთის ქრისტიანული სავანეების განმტკიცებას და ქართული სახელმწიფოებრიობის  აღმდგე ნმამულიშვილთა...

მიძნაძორის ტაძარი მდებარეობს თურქეთში, ართვინის ვილაიეთში (ოლქში), ისტორიულ მხარე კლარჯეთში, მდინარე კარჩხალას ხეობაში, წყაროსთავიდან 7-ოდე კმ-ზე. მიძნაძორის მონასტერი  კარჩხალას ხეობაში წყაროსთავიდან 7-ოდე კმ-ზე მდებარეობს. სოფელი ახალთა (თურქულად იენიქოი, Yenikoy, რაც რაც ქართული ტოპონიმის თარგმანია), რომლის განაპირასაც მოექცა ნამონასტრალი, ამჟამად შეადგენს...

პარეხის მონასტერი ართვინის ვილაიეთში ისტორიულ კლარჯეთში, მდინარე კარჩხალის (დუგანალა) ხეობის კლდოვან მასივში, მდ. იმერხევის ჩრდ 15 კმ-ზე, ბერთას მონასტრიდან 8 კმ-ზე, სოფელ პარეხის აღმოსავლეთით 2 კმ-ზე მდებარეობს. IX-X საუკუნეებში პარეხი გარკვეულ როლს ასრულებდა საეკლესიო-სამონასტრო და კულტურულ-ლიტერატურულ ცხოვრებაში. პარეხის სამონასტრო კომპლექსი დაახლოებით...

დოლისყანის ეკლესია მდებარეობს დებარეობს ისტორიულ ნიგალში, არტანუჯისწყლისა და იმერხევის შესართავთან, სოფელ ჰამამლის (Hamamli) სამხრეთ ნაწილში. გიორგი მერჩულის ცნობით, აქ ეკლესია გრიგოლ ხანცთელის მოღვაწეობის დროს აშენდა, მონასტერი კი მოგვიანებით დაარსდა.როგორც წარწერები გვამცნობს, ტაძარი სუმბატის მეფობის ხანაშია აშენებული, 954 -958 წლებში. დღეს...

აღმოსავლეთ სირიაში, ანტიოქიის მახლობლად,  განსაკუთრებით მრავლად იყვნენ ქართველნი XI საუკუნეში,  ზოგიერთი მათგანი ნაყოფიერად მოღვაწეობდა კულტურულ სარბიელზე,  შეგვიძლია დავასახელოთ გიორგი შეყენებული ან შავმთელი,  გიორგი ათონელი,  გიორგი მცირე და სხვა. გიორგი შავმთელი ცხოვრობდა სვიმეონწმინდის სანახებში სადაც მარტო სამყოფელი ჰქონდა,  მას დიდი პატივით...