ჩვენი ენა ქართული

ფერეიდანი ერთ-ერთი პროვინციაა ირანში, სადაც XVII საუკუნის დასაწყისში (1614-1617 წწ.) ირანის შაჰმა აბას I საქართველოდან აყრილი ათასობით ქართველი (კახ-ელი) ჩაასახლა. ასე შეიქმნა შუა ირანში ქართული სოფლები: ზემო მარტყოფი, ქვემო მარტყოფი, შუღურეთი (ჩოღიურეთი), აფუსი (რუისპირი), სიბაჯი (ვაშლოვანი)... ფერეიდანი ერთადერთი ირანული...

დიალექტოლოგია ენათმეცნიერების დარგია, რომელიც სწავლობს ამა თუ იმ ენობრივ ნაირსახეობებს,  დიალექტებს, მათი ფონეტიკური, მორფოლოგიური, სინტაქსური, ლექსიკური, სტილისტური თვალსაზრისით. დიალექტი არის ამა თუ იმ ენის მეტყველებრივი ნაირსახეობა, გავრცელებული გარკვეულ ტერიტორიაზე ან ეთნიკურ, სოციალურ, პროფესიულ თუ ასაკობრივ ჯგუფში. ამისდა მიხედვით, გვაქვს ტერიტორიული, ეთნიკური, სოციალური...

დამარხულ არს ენაჲ ქართული დღემდე მეორედ მოსვლისა მისისა საწამებლად, რაჲთა ყოველსა ენასა ღმერთმა ამხილოს ამით ენითა. და ესე ენაჲ მძინარე არს დღესამომდე, და სახარებასა შინა ამას ენასა ლაზარე ჰრქჳან! და ახალმან ნინო მოაქცია და ჰელენე დედოფალმან, ესე არიან ორნი დანი, ვითარცა...

ხევსურეთი ერთ-ერთი ისტორიულ-ეთნოგრაფიული კუთხეა აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთში. კავკასიონის ქედი ხევსურეთს ორ ნაწილად ყოფს: ჩრდილო-აღმოსავლეთის მხარე, ანუ პირიქითა ხევსურეთი და სამხრეთ-აღმოსავლეთის მხარე, ანუ პირაქეთა ხევსურეთი. პირიქითა ხევსურეთი მოიცავს არდოტისა და შატილის ხეობებს (ახლანდელი დუშეთის რაიონის შატილის სასოფლო საბჭოს ტერიტორია), პირაქეთა...

დამწერლობის ანბანური სისტემა ფინიკიელებმა შექმნეს. ფინიკიური დამწერლობა საფუძვლად დაედო ორ ძირითად განშტოებას: დასავლეთში ბერძნულს, აღმოსავლეთში სემურ-არამეულ  დამწერლობას. აღმოსავლურ ანბანურ სამყაროში წერის მიმართულება იყო მარჯვნიდან მარცხნივ, ხოლო დასავლურ ანბანურ სამყაროში, პირველად საბერძნეთში დაკანონდა აღმოსავლური საპირისპირო წერის მიმართულება: მარცხნიდან მარჯვნივ – ანბანური...

დღევანდელ საინგილოს დასავლეთით და სამხრეთ-დასავლეთით კახეთი ესაზღვრება, სამხრეთით - მდ. აგრიჩაი, აღმოსავლეთითა და სამხრეთ-აღმოსავლეთით - კავკასიონის მთაგრეხილი. ტერიტორიულად მოიცავს 3 497,5 კვ. კილომეტრს. IV-V საუკუნეებში ჰერეთი საქართველოს ერთ-ერთ საერისთავოს წარმოადგენდა, ხოლო XI საუკუნიდან კახეთის სამეფოშია. XV საუკუნიდან სახელწოდება "ჰერეთი” საისტორიო წყაროებში...