ახლო აღმოსავლეთი

აღმოსავლეთ სირიაში, ანტიოქიის მახლობლად,  განსაკუთრებით მრავლად იყვნენ ქართველნი XI საუკუნეში,  ზოგიერთი მათგანი ნაყოფიერად მოღვაწეობდა კულტურულ სარბიელზე,  შეგვიძლია დავასახელოთ გიორგი შეყენებული ან შავმთელი,  გიორგი ათონელი,  გიორგი მცირე და სხვა. გიორგი შავმთელი ცხოვრობდა სვიმეონწმინდის სანახებში სადაც მარტო სამყოფელი ჰქონდა,  მას დიდი პატივით...

ყველაზე ადრე ქართველ ასკეტთა კვალი სირია­-პალესტინაში ჩანს. მათი მოღვაწეობა აქ  IV საუკუნიდან იწყება. განსაკუთრებულ ძლიერებას კი  IV-V საუკეუნეებში აღწევს. პალესტინაში ბერმონაზვნობის ისტორიის დასაწყისს უკავშირებენ ხარიტონისა და ილარიონ დიდის სახელებს. მათი თაოსნობით გაიშალა ასკეტური მოღვაწეობა და  ერთიმეორის მიყოლებით რამდენიმე ლავრა აღმოცენდა:...

სინის მთა (სინას ან სინაის მთა) ქართველთა უშორესი სამოღვაწეო პუნქტია ახლო აღმოსავლეთში.  იგი აღმართულია არაბეთის ნკ–ს დასავლეთით სინის ნკ–ს სამხ სექტორში,  ეგვიპტის არაბთა რესპუბლიკაში,  იქვეა სხვა მთებიც ეპისტიმიასი,  ზერბალისა,  ეკატერინესი და სხვა. აი ამ მთიანეთში სინისა და ეპისტიმიის მთებს შუა...

აღმოსავლეთ სირიაში, ანტიოქიის მახლობლად, შავ ანუ საკვირველ მთაზე უკვე VI საუკუნიდან არსებობდა ქართველთა სამონასტრო ცენტრები. ამ დროს აქ მოღვაწეობდა სვიმეონ მესვეტე უმცროსი, რომელმაც შემოიკრიბა ქართველი ბერები და საფუძველი ჩაუყარა აქაურ ქართველთა კოლონიას. სწორედ აქედან წამოვიდა საქართველოში 13 „ასურელი მამა". შავ...

      ქართული კულტურის  განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდა ქართული ბერ-მონაზვნობის მოღვაწეობას იერუსალიმის მახლობლად არსებულ საბა განწმენდილის ანუ საბაწმინდის ლავრაში. სამეცნიერო ლიტერატურაში აღნიშნულია, რომ ,,საბას ლავრა იყო უმნიშვნელოვანესი და ამავე დროს უძველესი საზრვარგარეთული ცენტრი ქართული კულტურისა, სადაც VIII-IXსს-ში დუღდა ქართველების...

     იერუსალიმის სამხრეთ- აღმოსავლეთით მდებარე პალავრის სავანე. მისი დამაარსებელია IV საუკუნის გამოჩენილი საეკლესიო მოღვაწე მამა ხარიტონი. ხარიტონის ლავრა, ეგრეთ წოდებული    ძ ვ ე ლ ი   ლ ა ვ რ ა  ან, როგორც ბერძნები ეძახდნენ პალავრის ლავრა...

რომანწმინდა სავანის პირველი ქართველი მწიგნობარია გიორგი ათონელი,  რომელიც იქ 1031–39 წ. მოღვაწეობდა,  შემდეგ სხვა ქართველებიც ჩანან,  ისინი ეწეოდენ კულტურულ–აღმშენებლობით და მწიგნობრულ საქმიანობას.   შეგვიძლია მოვიხსენიოთ იოანე და დავით ჯიბისძენი,  1035 წ. ისინი შატბერდში ჩანან,  შემდეგ შავ მთაზე გადასულან,  იქ ეკლესიაც აუშენებიათ...